Από τον Διονύση Δεμένη
Σκάνδαλα στο Ευρωκοινοβούλιο υπάρχουν πολλά. Μικρά, μεγάλα, άδηλα και πασιφανή. Κατά καιρούς έχουν οδηγήσει σε παραιτήσεις αξιωματούχων και συντριβή σταδιοδρομιών. Έχουν επίσης δώσει την ευκαιρία σε μας, τους απλούς θνητούς, να διακριβώσουμε την ελαστικότητα των συνειδήσεων εκείνων που “τους ακριβοπληρώνουμε για να μη χρηματίζονται”.
Το σκάνδαλο Σπυράκη όμως είναι ένα μη–σκάνδαλο. Και να γιατί:
Την περίοδο των λοκντάουν σύσσωμο το Ευρωκοινοβούλιο εκκενώθηκε. Ευρωβουλευτές, βοηθοί και υπάλληλοι πήγαν σπίτια τους, με εντολή του τότε προέδρου Νταβίντ Σασόλι, και υπάχθηκαν σε καθεστώς υποχρεωτικής τηλεεργασίας. Τα γραφεία κλειδώθηκαν και πρόσβαση σ’ αυτά είχαν μόνον οι Ευρωβουλευτές (που τα είχαν ήδη μαζέψει πριν απ’ όλους και βρίσκονταν στις πατρίδες τους) και ένας μόνον από τους βοηθούς τους, με ειδική άδεια και έλεγχο στην είσοδο για το ενδεχόμενο να έχει προσβληθεί από κορονοϊό. Τότε ήταν, που κάποιος από το τμήμα προσωπικού κατέβασε τη φαιεινή ιδέα να εφαρμόσει τον κανονισμό κατά γράμμα, αγνοώντας παντελώς τις ειδικές συνθήκες που επικρατούσαν και ουσιαστικά επέβαλλαν την απουσία των βοηθών από τα γραφεία τους.
Βλέπετε, όλοι οι βοηθοί (οι περίφημοι APA – Accredited Parliamentary Assistants – Διαπιστευμένοι Κοινοβουλευτικοί Βοηθοί) πέρα από τον μισθό τους λαμβάνουν ένα “επίδομα αλλοδαπής”. Τυπικά πρόκειται για ένα επιπλέον 16% του βασικού μισθού τους και καλύπτει – με το ζόρι – όλα τα έξοδα που έχουν για να ζουν στις Βρυξέλες: ενοίκιο, παροχές, μετακινήσεις. Αυτό το – συνήθως – χιλιάρικο είναι ένα αστείο ποσό για τα δεδομένα των Βρυξελών, όπου το μέσο ενοίκιο ενός μικρού διαμερίσματος ξεπερνάει εύκολα τα 800 ευρώ, χωρίς να υπολογίσουμε το ρεύμα, το νερό, το ίντερνετ και όλα τα συμπαρομαρτούντα της διαβίωσης στο εξωτερικό.
Ο κανονισμός όμως λέει ότι εφόσον δεν κατοικοεδρεύεις στις Βρυξέλες δεν μπορείς να το λάβεις. Κι έτσι, ο ευσυνείδητος υπάλληλος που θέλησε να κάνει οικονομία στα μισθολογικά έξοδα, έπεισε το τμήμα προσωπικού να στείλει μια ειδοποίηση σε όλους τους APA η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ τους ζητούσε να παραιτηθούν του δικαιώματος λήψης του επιδόματος “για το διάστημα που βρίσκονται και ασκούν τηλεεργασία από τις πατρίδες τους”.
Το σκεπτικό ήταν καταφανώς βλακώδες. Το τρίμηνο – τετράμηνο της απουσίας τους, και εφόσον ασκούσαν τα καθήκοντά τους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα το έκαναν από ένα διαμέρισμα στις Βρυξέλες, οι APA δεν ξενοίκιασαν τα σπίτια τους. Δεν τα έκαναν airbnb, δεν έκοψαν το ρεύμα και το νερό. Για την ακρίβεια επιβαρύνθηκαν με επιπλέον κόστος που μεταφραζόταν σε αεροπορικά εισιτήρια και διπλά έξοδα διαβίωσης. Κι έτσι, οι εργαζόμενοι στο Ευρωκοινοβούλιο, με την ενυπόγραφη υποστήριξη των περισσότερων Ευρωβουλευτών, απάντησαν με μια επιστολή που ζητούσε να μην τους αφαιρεθεί το επίμαχο επίδομα αφού θα επέστρεφαν αναπόφευκτα στην επίσημη έδρα τους όταν θα τελείωνε το λοκντάουν.
Τυπικά (και συγκρατήστε το αυτό το “τυπικά” γιατί είναι λέξη – κλειδί για το πώς λειτουργεί το Ευρωκοινοβούλιο) το αίτημά τους δεν έγινε γνωστό. Πρακτικά όμως, η διοίκηση δέχτηκε να κάνει τα στραβά μάτια, οι APA ψώνισαν ένα VPN για να μπαίνουν στο εσωτερικό δίκτυο του Ευρωκοινοβουλίου από τον τόπο καταγωγής τους και να φαίνεται ότι βρίσκονται ακόμα στο Βέλγιο και το ζήτημα έμεινε εκεί. Και φυσικά, με τη λήξη του λοκντάουν, όλοι γύρισαν πίσω. Στα σπίτια που πλήρωναν – και πλήρωναν ακριβά – για να μένουν κενά…
Αυτό είναι το περίφημο σκάνδαλο Σπυράκη. Κι αν ακόμα αποδειχτεί ότι η ατασθαλία που διέπραξε ο πρώην βοηθός της συνέβη πριν από την περίοδο του λοκντάουν, οι Ευρωβουλευτές – και η διοίκηση – γνωρίζουν ότι η απουσία από τις Βρυξέλες για προσωπικούς λόγους ήταν ανέκαθεν μια διαδεδομένη πρακτική για τους ίδιους ακριβώς λόγους που αναφέρονται πιο πάνω. Γιατί, απλά, τα έξοδα που καλύπτει το επίδομα, συνεχίζουν και “τρέχουν” για όλο το διάστημα του συμβολαίου ενός βοηθού. Όπου κι αν βρίσκεται.
Βέβαια, εδώ πρέπει να κάνουμε μια απαραίτητη διευκρίνιση. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δηλωμένοι APA δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους στις Βρυξέλες. Βρίσκονται στην πατρίδα τους, και στο γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου δεν έχουν πατήσει ούτε ως επισκέπτες. Αυτές είναι οι περιπτώσεις που θα έπρεπε να ελέγξει ο OLAF – η ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης σε βάρος του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεν το κάνει. Γιατί σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η πρωτοβουλία της απάτης δεν είναι του βοηθού που θα στριμωχτεί οικονομικά αν χάσει το χιλιάρικο του επιδόματος. Είναι του ίδιου του Ευρωβουλευτή· που έχει δηλώσει στην υπηρεσία έναν υπάλληλο που πληρώνει η ΕΕ, ενώ θα έπρεπε να τον πληρώνει ο ίδιος. Από άλλα κονδύλια, που επίσης χορηγούνται από την Ενωση αλλά μάλλον – ή ας το πούμε λιγότερο “μηνύσιμα”, ενδεχομένως – ο Ευρωβουλευτής προτιμά να τα βάζει στην τσέπη του.
Τέτοιοι Ευρωβουλευτές υπάρχουν σε όλο το πολιτικό φάσμα των ευρωομάδων. Έναν από αυτούς αποκάλυψε, πριν από χρόνια, ως ασκούντα τη συγκεκριμένη πρακτική, γνωστό και σοβαρό, ελληνικό ειδησεογραφικό σάιτ. Έλληνας και ο ίδιος.
Τι συνέβη; Ισως το μαντέψατε. Τίποτα…
Αντιλαμβάνεται βέβαια κανείς, σ’ αυτούς τους ζόρικους προεκλογικούς καιρούς που ζούμε, την αντιπολιτευόμενη ανάγκη ενός αντίβαρου στο σοβαρό σκάνδαλο Καϊλή. Με πρωταγωνιστές, Ευρωβουλευτές των αντίπαλων ομάδων. Σ’ αυτή την τραμπάλα που προσπαθούν να ισορροπήσουν όμως οι – γνωρίζοντες φυσικά όλο το σκηνικό – πολιτευτές του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, από τη μία κάθεται ένας ελέφαντας, κι από την άλλη ένα κουνούπι. Ενα κουνούπι σε αυστηρή δίαιτα.
Αν αποφασίσουν να ανοίξουν αυτόν τον ασκό του Αιόλου, τα κεφάλια που θα πέσουν – γιατί θα καταλήξουν σε έναν κυκεώνα αλληλοκαταγγελιών μεταξύ των Ευρωβουλευτών – δε θα είναι μόνο “του εχθρού”. Θα είναι και δικά τους.
