Τι θα γίνει με το Pegasus;

Το Συμβούλιο της Ευρώπης προτρέπει Ελλάδα, Ισπανία και άλλες χώρες να διερευνήσουν καταχρήσεις με λογισμικό κατασκοπείας όπως το Pegasus

Η ισπανική κυβέρνηση και η κυβέρνηση της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ελλάδας και του Αζερμπαϊτζάν έχουν στη διάθεσή τους τρεις μήνες για να ενημερώσουν το ίδρυμα που εδρεύει στο Στρασβούργο για τις υποθέσεις που έχουν καταχωρηθεί στην επικράτειά τους.

 

Το σκάνδαλο κατασκοπείας με το λογισμικό Pegasus δεν σταματά. Μετά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι πλέον το θεσμικό όργανο που θέλει να έχει πιο σαφείς εξηγήσεις από τις κύριες εμπλεκόμενες κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ισπανικής.

 

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του θεσμικού οργάνου με έδρα το Στρασβούργο καταδίκασε αυτή την Παρασκευή τη «χρήση λογισμικού κατασκοπείας από τις κρατικές αρχές για πολιτικούς σκοπούς» και κάλεσε τις κυβερνήσεις της Ισπανίας, της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ελλάδας και του Αζερμπαϊτζάν να διερευνήσουν τις υποθέσεις και να υποβάλοθνέκθεση στο Συμβούλιο εντός μέγιστης περιόδου τριών μηνών.

 

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενέκρινε αυτήν την Παρασκευή ένα σχέδιο ψηφίσματος –το οποίο πρέπει ακόμη να εγκριθεί από την ολομέλεια, που αναμένεται τον Οκτώβριο– σχετικά με το «Pegasus και παρόμοιο λογισμικό κατασκοπείας και μυστική κρατική επιτήρηση». Στο προτεινόμενο κείμενο, η «βαθιά ανησυχία» της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης εκφράζεται για τα «αυξανόμενα στοιχεία» ότι προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών όπως το Pegasus και άλλα παρόμοια «έχουν χρησιμοποιηθεί παράνομα ή για παράνομους σκοπούς από πολλά κράτη μέλη εναντίον δημοσιογράφων, πολιτικών αντιπάλων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικηγόρων».

 

Εκτός από την έκδοση της έκθεσής τους στο Στρασβούργο εντός της τρίμηνης περιόδου που πρέπει να ξεκινήσει μόλις εγκριθεί το προτεινόμενο ψήφισμα, οι πέντε αναφερόμενες χώρες πρέπει επίσης να εφαρμόσουν «κατάλληλες κυρώσεις», ποινικές ή διοικητικές, σε κάθε περίπτωση κατάχρησης και να αποζημιωθούν επαρκώς τα θύματα». Πρέπει επίσης να «απέχουν από τη χρήση γενικευμένων κανόνων απορρήτου για να αρνηθούν την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τη χρήση spyware για την παρακολούθηση συγκεκριμένων μηχανισμών και ατόμων».

 

«Η μυστική παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων, αξιωματούχων, δημοσιογράφων, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μελών της κοινωνίας των πολιτών για σκοπούς άλλους από αυτούς που αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως η πρόληψη του εγκλήματος ή η προστασία της εθνικής ασφάλειας, θα συνιστούσε σαφή παραβίαση της συμφωνίας», υπογραμμίζει το προτεινόμενο κείμενο.

 

Μάλιστα, στο ψήφισμα που δεν έχει ακόμη εγκριθεί από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αποτελείται από 46 κράτη, τονίζεται ότι, λόγω της «άνευ προηγουμένου παρεμβατικότητάς του», η χρήση αυτού του τύπου spyware «θα πρέπει να περιορίζεται σε εξαιρετικές καταστάσεις και ως έσχατο μέτρο» σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις και εναντίον πολύ επιφανών προσώπων, όχι μεγάλης ομάδας υπόπτων. Θα πρέπει επίσης να «αποφύγουν την εξαγωγή» αυτού του τύπου προγραμμάτων σε χώρες όπου υπάρχει «ουσιαστικός κίνδυνος» να χρησιμοποιηθούν για την άσκηση καταστολής ή για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 

Η κοινοβουλευτική συνέλευση ζήτησε επίσης πληροφορίες από το Ισραήλ, κράτος παρατηρητή στο Συμβούλιο της Ευρώπης και όπου εδρεύει η εταιρεία που δημιούργησε το Pegasus, NSO. Συγκεκριμένα, εξηγεί, θέλουν να μάθουν «πώς το Ισραήλ εγγυάται ότι το Pegasus δεν εξάγεται σε χώρες όπου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ομοίως, η επιτροπή του Στρασβούργου ζήτησε επίσης πληροφορίες από το Μαρόκο, μια χώρα που μια αποστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θεώρησε εύλογη ότι βρίσκεται πίσω από την κατασκοπεία μελών της ισπανικής κυβέρνησης, και την διέταξε να «διερευνήσει τη χρήση» αυτού του λογισμικού.

 

Τον Ιούνιο, ήταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που ζήτησε μια «εις βάθος» διερεύνηση όλων των περιπτώσεων κατασκοπείας με spyware στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Πολωνία και την Κύπρο, μια χώρα ωστόσο πλέον εξαιρείται από την πρόταση ψηφίσματος του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία ζητά από άλλα κράτη που πιστεύεται ότι έχουν αποκτήσει το πρόγραμμα Pegasus, όπως η Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες, να «διευκρινίσουν τη χρήση του και τους μηχανισμούς που δημιουργήθηκαν για την παρακολούθηση μας», εντός περιόδου που είναι επίσης τριών μηνών.